Oruç, mükellef olan erkek ve kadınların, imsak vaktinden iftar vaktine kadar, Allah rızasını kazanma amacıyla, bilinçli olarak hiçbir şey yememesi, içmemesi ve cinsel ilişkide bulunmamasıdır.
Allah’ın bize emrettiği bütün ibadetleri yaparken asıl amacımız Allah’ın rızasını kazanmaktır. Ancak
bizleri yaratan Rabbimiz, bizlere emrettiği ibadetlerde hiç şüphesiz hem birey hem de toplumla
ilgili birçok fayda da var etmiştir. Oruç da böyledir.
İşte Orucun Birey ve Toplum İçin Faydalarından Bazıları
- Oruç, nefsi terbiye ederek irademizin güçlü olmasını sağlar.
- Açlık ve susuzluğun verdiği zorluğa dayanmak, tahammül ve sabır sınırlarımızı genişletir.
- Yemek, içmek gibi bizim için çok önemli ve vazgeçilemez bir alışkanlığı bir ay boyunca Allah için sınırlandırabildiğimizi görürüz. Böylece Allah için her türlü kötü ve çirkin davranışlardan da uzak durabileceğimizi fark ederiz.
- Oruç Allah’a karşı samimiyetimizi ve kulluğumuzu pekiştirir ve gösterir. Zira oruç gösteriş için tutulmaz. Çünkü oruçlu olduğumuzu göstererek ispat etme gibi bir imkânımız yoktur.
- Oruç tutarak açlık ve susuzluğun ne demek olduğunu öğreniriz. Böylece çevremizdeki ihtiyaç sahibi olan insanların durumunu düşünme ve onlara yardım etme fırsatı elde etmiş oluruz.
- Oruç, insanlar arasında dayanışma ve yardımlaşma ruhunun güçlenmesini sağlar.
- Kur’an, Peygamberimize(s.a.s.) Ramazan ayında indirilmeye başlanmıştır. Ramazanda oruç tutmak suretiyle Kur’an’ın vahyedilmeye başlanmasını kutlamış ve bunun için Allah’a şükretmiş oluruz.
- Oruç, ayrıca sağlımız açısından da bize bazı faydalar sağlar. On bir ay boyunca durmaksızın çalışan bedenimizi oruç sayesinde bir ay bakıma almış oluruz.
Oruç İbadetiyle İlgili Kavramlar
Sahur
Ertesi günkü oruca bir hazırlık ve niyet olarak imsak vakti girmeden önce geceleyin yenilen yemeğin adıdır.
Peygamberimiz(s.a.s.) sahura kalkıp yemek yemeyi teşvik etmiştir: “Sahura kalkın, sahurda bereket vardır” (Müslim, “Sıyâm”, 45).
İmsak
Oruca başlama zamanıdır. Tan yerinin ağarmasından az önceki vakittir. Sabah namazı vaktinin de başlangıcıdır.
İftar
Güneşin batmasıyla birlikte orucun sona erdiği ve açıldığı ana denir. Akşam namazı vaktinin de girdiği zamandır.
Kazâ
Yolculuk ve hastalık gibi durumlardan dolayı oruç tutulamadığında Ramazan ayı dışında, kişinin istediği bir zamanda, tutamadığı gün sayısınca oruç tutmasına denir.
Fidye
Yaşlılık ve hastalık gibi çeşitli sebeplerden ötürü zamanında tutulamayan, daha sonra da kaza edilemeyecek olan her bir gün oruç için kişinin kendi yediği bir günlük yemek miktarını para olarak bir fakire vermesi ya da bir fakiri bir gün doyurmasıdır.
Fitre
Ramazan ayına ve onda elde ettiğimiz berekete bir teşekkür ifadesi olarak bayram namazından önce verilmesi gereken sadakaya denir. Oruç tutsun ya da tutmasın Müslüman ve dinen zengin olan herkesin fitre vermesi vâciptir. Fitrenin ölçüsü bir kişinin sabahlı akşamlı bir günlük gıdasının ortalama bedelidir.
Mukabele
Ramazan ayı boyunca cami, mescit ve evlerde bir kişinin okuyup diğerlerinin takip etmesi suretiyle Kur’an-ı Kerîm’in baştan sona okunması ve dinlenmesidir.
Oruç Hakkında Bazı Bilgiler
- Ramazan bayramının birinci günü ile kurban bayramının dört gününde oruç tutmak tahrîmen mekruhtur. Şafiî mezhebinde ise haramdır.
- Hayız ve nifas halindeki kadınların oruç tutması haramdır.
- Başlanmış bir Ramazan orucunu mazeretsiz bozan bir kişinin orucunu kazâ etmesi ve kefâret ödemesi gerekir. Şâfiî mezhebinde başlanmış oruç cinsel münasebet ile bozulmuşsa kefâret gerekir. Yeme içme ile bozulduğunda kefâret gerekmez. Orucun kefâreti bir köle âzat etmek, bu mümkün değilse aralıksız olarak iki ay oruç tutmak, buna güç yetirilemiyorsa 60 fidye ödemektir.
- Ramazan orucu, nâfile oruç ve günü belirlenmiş adak orucu için akşamdan başlayarak oruç tutulacak günün kuşluk vakti çıkana kadar niyet edilebilir. Şâfiî mezhebine göre farz orucun niyeti imsak vaktine kadardır. Sonraya bırakılamaz.
- Kazâ orucu, kefâret orucu ve günü belirlenmemiş adak orucu için akşamdan başlayarak oruç tutulacak günün imsak vaktine kadar niyet edilmiş olmalıdır.
- Ramazan orucunda her gün için ayrı ayrı niyet edilir.
- Oruç tutmak kişinin sağlığına zarar verecek veya onu ciddi anlamda sıkıntıya sokacaksa şu durumlarda ramazan orucu kazaya bırakılabilir: yolculuk, hastalık, hamilelik, çocuk emzirme, yaşlılık, zor ve meşakkatli bir işte çalışıp başka bir iş bulma imkânının bulunmaması.
Kaynak : ” Dinimiz İslam Temel Bilgiler ” Kitabı
